W celu uzyskania optymalnych efektów prowadzonych w naszej placówce oddziaływań dydaktyczno- wychowawczych stosujemy różnorodne metody oraz formy pracy z dziećmi.
Ukończony przez niektóre nauczycielki 40-godzinny kurs „Kinezjologia Edukacyjna Paula Dennisona Poziom I i II” wzbogacił naszą wiedzę teoretyczną oraz praktyczną dotyczącą tej metody.
Wykorzystywane, proste ćwiczenia fizyczne z zakresu kinezjologii edukacyjnej integrują pracę ciała oraz umysłu.
Do najbardziej ulubionych przez dzieci należą min: różne wersje ruchów naprzemiennych, Kapturek myśliciela, Słoń, kreślenie leniwej ósemki, pozycja Cooka oraz zabawa „Zoo”.
Z radością i satysfakcją obserwujemy jak podczas ćwiczeń dzieci nieśmiałe, mniej aktywne nie tylko stają się bardziej otwarte, lecz również łatwiej nawiązują kontakty z rówieśnikami. Wszyscy wychowankowie przy specjalnie opracowanej muzyce chętnie uczą się prawidłowo oddychać i poruszać w przestrzeni.
Kinezjologia Edukacyjna w pracy z dziećmi przedszkolnymi
Przedszkole jako instytucja wspierająca rozwój dziecka, dba o wyzwolenie potencjalnych możliwości i zainteresowań oraz zaspokojenie potrzeb swoich podopiecznych .
Aby prawidłowo stymulować rozwój dziecka, jego zainteresowania, oczekiwania i dążenia należy stosować odpowiednie oddziaływania wychowawczo – dydaktyczne, a współczesny nauczyciel musi ciągle doskonalić własny warsztat pracy – zdobywać nową wiedzę i umiejętności mi. przez szkolenia. Wychodząc temu naprzeciw ukończyłam kurs Kinezjologii Edukacyjnej Paula Dennisona – poziom I i II .
Kinezjologia Edukacyjna zwana także Gimnastyką Mózgu® jest metodą innowacyjną, wspomagającą naturalny rozwój psychofizyczny dziecka. Jej twórcą jest dr Paul Dennison, który wykorzystał ruch jako podstawę do uczenia się i funkcjonowania na optymalnym poziomie .
Dennison twierdził, że każdy człowiek ma nieograniczone możliwości, ciało i mózg stanowią integralną całość a ruch jest naturalną potrzebą każdego człowieka oraz warunkiem sprawności psychicznej .
P. Dennison udowodnił funkcjonowanie mózgu w terminach trzech wymiarów: lateralności, ześrodkowania, koncentracji.
Wymiar lateralności – to możliwość skoordynowanego działania obu półkul jednocześnie, szczególnie w linii pola środkowego. Ma znaczenie dla umiejętności czytania, pisania, komunikacji, dla płynności ruchów całego ciała i możliwości uczenia się i poruszania jednocześnie.
Wymiar ześrodkowania – umożliwia koordynację górnych i dolnych części mózgu. Jest związany z emocjami, ich ekspresją, odczuwaniem, relaksacją. Odpowiada za poczucie bezpieczeństwa i organizację działań .
Wymiar koncentracji – to skoordynowane działanie przednich i tylnych części mózgu. Jest związany z koncentracją , skupieniem uwagi, zrozumieniem naszych informacji w kontekście poprzednich doświadczeń.
Znaczenie Kinezjologii Edukacyjnej
Kinezjologia Edukacyjna wspomaga rozwój zablokowanych możliwości intelektualnych, fizycznych lub psychicznych, stabilizację emocji.
Pełnią funkcję: diagnostyczną, terapeutyczną i stymulującą, dla dzieci prawidłowo rozwijających się.
Znajduje zastosowanie w pracy ze wszystkimi dziećmi, a w szczególności:
- ze specyficznymi trudnościami w czytaniu, pisaniu (z ryzyka dysleksji)
- nadpobudliwymi psychoruchowo;
- nieśmiałymi, zablokowanymi;
- uzdolnionymi, w celu usprawnienia funkcji psychofizycznych.
Jest metodą prostą i bardzo skuteczną, może być stosowana w połączeniu z innymi metodami i formami pracy.
Metoda ta polega na wykonywaniu ćwiczeń, które uaktywniają i integrują pracę poszczególnych ośrodków mózgu, uwalniając potencjał, przywracają harmonię działania i usprawniają procesy funkcjonowania społecznego , emocjonalnego i intelektualnego.
Ćwiczenia rozwijają pewność siebie, ułatwiają wyrażanie potrzeb, otwierają na zmiany, przyspieszają i uskuteczniają naukę, twórczą aktywność, rozładowują napięcia emocjonalne, usprawniają oddychanie, komunikację, zwiększają umiejętności manualne.
Ćwiczenia Kinezjologii Edukacyjnej dzieci wykonują się z łatwością, odczuwając zadowolenie z wysiłku fizycznego.
Ćwiczenia zostały podzielone na cztery grupy:
- I grupa – ćwiczenia usprawniające przekroczenie linii środkowej. Stymulują pracę dużej i małej motoryki.
- II grupa – ćwiczenia rozciągające mięśnie ciała. Likwidują negatywny wpływ różnych odruchów.
- III grupa – ćwiczenia energetyzujące, wpływające na intensywność pracy.
- IV grupa – sprzyjają pogłębieniu pozytywnego nastawienia , wpływają na emocjonalno – limbiczny układ mózgu .Ułatwiają przyswajanie wiedzy.
Przykłady ćwiczeń Kinezjologii Edukacyjnej dla dzieci przedszkolnych
Ćwiczenia na przekraczanie linii środka
Ruchy naprzemienne – w pozycji stojącej dziecko dotyka prawą ręką uniesionego lewego kolana , lewą ręką prawego kolana.
Naprzemienne dotyka: prawą ręką lewego ucha, lewą ręką prawego ucha .
Krzyżuje naprzemienne wyprostowane ramiona przed klatką piersiową .
Ćwiczenia te w poprawiają koordynację wzrokowo-ruchową, aktywizują jednocześnie lewą i prawą półkulę mózgową.
Leniwe ósemki– symbol nieskończoności, dziecko rysuje w powietrzu leniwą ósemkę prawą i lewą ręką od środka w górę, w lewo, a potem obiema rękoma razem. Ćwiczenie to koordynuje pracę obu półkul mózgowych. Poprawia płynność czytania zapamiętywanie, myślenie.
Słoń – dziecko wyciąga rękę przed siebie (grzbietem dłoni do góry), głowa przytulona uchem do ramienia, wzrok podąża za poruszającą się ręką . Wyciągnięta ręka rysuje „Leniwe ósemki”. Ćwiczenie rozluźnia mięśnie szyi, oczu, poprawia pamięć, pomaga lepiej słuchać, aktywizuje zmysł równowagi, rozwija zdolności matematyczne, ułatwia wypowiadanie się.
Ćwiczenia wydłużające (rozciągające)
Sowa – lewą ręką dziecko trzyma mięśnie barku z prawej strony, odwracając jednocześnie głowę maksymalnie w prawą stronę, robi wdech i zaczyna wydychać powietrze przy jednoczesnym, powolnym obracaniu głowy w lewą stronę, utrzymując brodę na jednym poziomie. Dziecko może wymawiać głoski na wydechu. Ćwiczenie rozwija percepcję słuchową, pamięć, koordynację wzrokowo – słuchową, zmniejsza napięcie mięśni ramion i karku .
Aktywna ręka – wyprostowaną rękę dziecko unosi do góry, drugą ręką zza głowy chwyta wyciągniętą rękę (poniżej łokcia ) i naciska ją w czterech kierunkach przy wydechu. Ręka naciskana stawia opór. Ćwiczenie rozwija ekspresję słowną, aktywność twórczą, usprawniają małą i dużą motorykę.
Przyciskanie dzwonka – dziecko stoi prosto, odstawia jedną nogę do tyłu, stawiając ją na palcach. Na wydechu zgina w kolanie nogę stojącą z przodu, a piętę tylnej nogi stara się postawić na podłodze. Na wdechu podnosi się, prostując przednią nogę i podnosząc piętę tylnej nogi. Tylna noga powinna być wyprostowana. Ćwiczenie to rozwija mowę komunikacyjną, umiejętności językowe, słuchanie ze zrozumieniem.
Ćwiczenie energetyzujące
Picie wody – ważnym elementem ćwiczeń jest picie wody, która pobudza energię, wspomaga oddychanie, koncentrację, przyspiesza przyswojenie i informacji. Dzieci czują się pewniej, lepiej funkcjonują.
Punkty na myślenie – kciukiem i palcem wskazującym dziecko wykonuje masaż tzw. dołków podobojczykowych (wgłębienia między pierwszym a drugim żebrem) po lewej i prawej stronie mostka , jednocześnie druga ręka masuje okolice pępka. Zmiana rąk .Ćwiczenie to powoduje dotlenienie mózgu, dotyk pępka przywraca równowagę i stabilizację całego ciała, ułatwia czytanie.
Punkty równowagi – palcami prawej ręki dziecko dotyka punktu za uchem, tuż poniżej wyrostka sutkowego, drugą rękę masuje pępek, głowa prosto. Zmiana rąk. Ćwiczenie ułatwia podejmowanie decyzji, koncentrację, myślenie skojarzeniowe, wyostrza zmysły. Poprawia umiejętność uczenia się, samopoczucie, poczucie równowagi.
Kapturek myśliciela – dużymi palcami i kciukiem dziecko masuje małżowinę uszną (odciągając do tyłu i ściskając). Masaż zaczynamy od góry i przesuwamy się w dół do płatka ucha. Ćwiczenie to poprawia pamięć, słuchanie ze zrozumieniem, myślenie .
Energetyczne ziewanie – końcami palców dziecko masuje policzki (obszary znajdujące się nad górnymi i pod dolnymi zębami trzonowymi ) przy otworzonych ustach. Ćwiczenie to kształtuje uwagę, percepcję wzrokową , komunikację, selekcję informacji , głośne czytanie, twórcze pisanie .
Pozycje pogłębiające
Pozycja Dennisona – Dziecko siedzi na krzesełku, nogi wyciągnięte, skrzyżowane w kostkach, ręce splecione, oczy zamknięte, język na podniebieniu, spokojny oddech. Ćwiczenie wpływa na poprawę koncentracji, stabilności emocjonalnej, wzmacnia poczucie własnej wartości.
Punkty pozytywne –dziecko dotyka palcami punktów położonych na wypukłościach czoła, (między brwiami a linią włosów). Ćwiczenie wpływa na racjonalne myślenie, odpręża, odblokowuje pamięć, ułatwia uczenie się, poprawia samopoczucie.
Wszystkie ćwiczenia można wykonywać przy odpowiedniej muzyce, która inspiruje dzieci do działań. Dzięki tym i innym ćwiczeniom z Kinezjologii Edukacyjnej dzieci zdobędą pewność siebie, stabilizację emocjonalną, a także sprawność umysłową, przezwyciężą trudności w nauce czytania i pisania, chętniej będą uczestniczyć w procesie edukacyjnym oraz łatwiej osiągną dojrzałość szkolną.
Renata Wypych, Bliżej przedszkola, slik- Gimnastyka mózgu /artykuł/ IX 2006